Znajdź laboratorium wykonujące BADANIE AUTOPRZECIWCIAŁ
Reumatologia
Dermatologia
Gastroenterologia
Endokrynologia
Nefrologia
Niepłodność
Hepatologia
Nawet 4,5 miliona Polaków może zmagać się z chorobami nerek, jednak duża część z nich prawdopodobnie o tym nie wie. Lekarze apelują – zbyt późna lub niewłaściwa diagnoza jest powodem przedwczesnej śmierci większości pacjentów z chorobami nerek! Ze względu na rokowanie i przebieg choroby szczególnie istotne jest szybkie ustalenie rozpoznania i odpowiednia kontrola pacjentów z czynnikami ryzyka, czyli m.in. z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, otyłością czy w zaawansowanym wieku.
Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek, zwane także nefropatią błoniastą, rozwija się w wyniku uszkodzenia błony podstawnej kłębuszków nerkowych przez kompleksy immunologiczne. Choroba ta jest jedną z najczęstszych przyczyn zespołu nerczycowego u dorosłych i może prowadzić do przewlekłej schyłkowej niewydolności nerek. W badaniach laboratoryjnych u pacjentów z zespołem nerczycowym obserwuje się białkomocz!
Wyróżnia się pierwotną i wtórną postać nefropatii błoniastej. Postać pierwotna (ang. primary membranous nephropathy, pMN) dotyczy około 75% chorych i charakteryzuje się występowaniem autoprzeciwciał skierowanych przeciwko różnym antygenom kłębuszków nerkowych. U blisko 80% pacjentów wykrywa się przeciwciała anty-PLA2R (przeciwko receptorowi fosfolipazy A2 podocytów), zaś u 8–14% przeciwciała anty-THSD7A (przeciwko trombospondynie typu 1 zawierającej domenę 7A). Odkrycie tych autoprzeciwciał uznaje się za kamienie milowe w nefrologii!
Do niedawna do rozpoznania nefropatii błoniastej konieczne było wykonanie biopsji nerki. Do postawienia diagnozy oprócz obrazu klinicznego niezbędny był wynik badania histopatologicznego. Biopsja nerki, mimo iż stanowi złoty standard w diagnostyce nefropatii błoniastej, jest zabiegiem inwazyjnym, który może prowadzić do wystąpienia poważnych powikłań. Okazuje się jednak, że nie w każdej sytuacji jest niezbędna.
Międzynarodowa organizacja KDIGO (Kidney Disease: Improving Global Outcomes) pod koniec 2021 r. opublikowała zaktualizowaną wersję wytycznych dotyczących opieki nad pacjentami z kłębuszkowym zapaleniem nerek, w tym diagnostyki pierwotnej nefropatii błoniastej.
Zgodnie z najnowszymi kryteriami diagnostycznymi rozpoznanie pierwotnej postaci błoniastego kłębuszkowego zapalenia nerek można ustalić bez biopsji nerki. Jak czytamy: „biopsja nerki nie jest wymagana w celu potwierdzenia diagnozy nefropatii błoniastej u pacjentów z zespołem nerczycowym i pozytywnym wynikiem testu dla przeciwciał anty-PLA2R”.
To nieinwazyjne podejście diagnostyczne, zalecane przez KDIGO, może być szczególnie ważne dla osób z wysokim ryzykiem powikłań lub tych, u których istnieją przeciwwskazania do biopsji nerki.
W laboratoriach dostępne są testy serologiczne do wykrywania przeciwciał anty-PLA2R z wykorzystaniem różnych metod: test immunoenzymatyczny (ELISA), immunofluorescencji pośredniej (IIFT), chemiluminescencyjny (ChLIA). Autorzy (P. Ronco, L. Beck, H. Debiec i wsp.) pracy opublikowanej w „Nature Reviews Disease Primers” podkreślają, że test ELISA firmy EUROIMMUN o swoistości 99,6% jest testem najczęściej stosowanym. Umożliwia ilościowe oznaczenie stężenia przeciwciał anty-PLA2R w surowicy pacjenta. Test IIFT EUROIMMUN jest nieco bardziej czuły od testu ELISA i w 100% swoisty, jednak nie umożliwia oceny ilościowej – jest ona wskazana do dalszego monitorowania pacjenta.
U pacjenta z podejrzeniem pierwotnej nefropatii błoniastej biopsja nerki konieczna będzie w przypadku nietypowego przebiegu klinicznego choroby, niewyjaśnionego spadku eGFR czy stwierdzenia obecności innych przeciwciał, w tym ANA. Biopsję należy wykonać również wówczas, gdy odpowiedź na leczenie immunosupresyjne jest słaba lub jej brak, gdy pogarsza się funkcja nerek lub gdy utrzymuje się zespół nerczycowy mimo zaniknięcia przeciwciał anty-PLA2R.
Piśmiennictwo:
Dodaj komentarz