Diagnostyka celiakii w Polsce wciąż trwa zbyt długo!

Celiakia jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną o podłożu genetycznym, która rozwija się na skutek nadwrażliwości na gluten, czyli białko zawarte w pszenicy, życie i jęczmieniu. Prowadzi to m.in. do powstawania stanu zapalnego błony śluzowej jelita cienkiego. U osób z celiakią gluten powoduje reakcje immunologiczne skutkujące uszkodzeniem kosmków jelitowych. W następstwie tego uniemożliwione jest właściwe wchłanianie składników odżywczych z pożywienia, a to pociąga za sobą niedobór składników odżywczych oraz różnorodne niespecyficzne objawy.

Objawy celiakii

Większość osób kojarzy tę chorobę jedynie z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, tj. bólami brzucha, biegunkami, wzdęciami. Objawom tym często towarzyszy przewlekłe zmęczenie i utrata masy ciała. Należy pamiętać jednak, że celiakia to nie tylko objawy gastryczne – kliniczny obraz choroby może być dużo bardziej zróżnicowany. Celiakia może objawiać się dolegliwościami ze strony innych układów. Do jej mniej typowych symptomów należą: anemia, osłabienie masy mięśniowej, bóle stawów, zmiany skórne, zaburzenia neurologiczne i zaburzenia płodności.

Diagnostyka celiakii

W celu postawienia diagnozy należy przeprowadzić badania z krwi. Często wymagane jest także pobranie wycinków jelita cienkiego (biopsja). Ważne, aby podczas wykonywania tych testów pacjent nie był na diecie bezglutenowej.

Diagnostyka celiakii zgodnie z najnowszymi rekomendacjami obejmuje wykonanie badań serologicznych na obecność przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) w klasie IgA. W określonych sytuacjach można rozpoznać celiakię bez biopsji jelita cienkiego.

Proces diagnostyczny może być czasochłonny i trudny, co często prowadzi do opóźnień w postawieniu właściwej diagnozy.

Jak radzić sobie z celiakią

Pacjenci z celiakią mierzą się w życiu codziennym z wieloma wyzwaniami. O tym:

• jak skutecznie radzić sobie z różnorodnymi objawami celiakii
• jak powinien przebiegać proces diagnostyczny
• kiedy warto rozważyć badania genetyczne HLA-DQ2/DQ8
• jakie jest znaczenie diagnostyki serologicznej w tym schorzeniu
• dlaczego diagnostyka bywa kłopotliwa i czasochłonna

opowiada prof. dr hab. n. med. Bożena Cukrowska w wywiadzie, który można przeczytać tutaj.

Piśmiennictwo:

1. Santorek-Strumiłło, Celiakia: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/jelitocienkie/54362,celiakia
2. Nieżychowska, Celiakia w Polsce – wciąż (za) długa droga do diagnozy, https://www.euroimmun.pl/celiakia-w-polsce-wciaz-za-dluga-droga-do-diagnozy/