Znajdź laboratorium wykonujące BADANIE AUTOPRZECIWCIAŁ
Reumatologia
Dermatologia
Gastroenterologia
Endokrynologia
Nefrologia
Niepłodność
Hepatologia
Toczeń rumieniowaty układowy to przewlekła choroba autoimmunologiczna rozwijająca się wskutek złożonych zaburzeń układu odpornościowego, prowadzących do przewlekłego procesu zapalnego w wielu tkankach i narządach. Toczeń charakteryzuje się zmianami zapalnymi w obrębie stawów, naczyń krwionośnych, serca, układu nerwowego i nerek. Jego leczenie często musi być wielokierunkowe. Duża grupa chorych wymaga intensywnej opieki specjalistycznej.
Częstość występowania tej choroby w populacji rasy białej wynosi 20–50 przypadków na 100 000 mieszkańców. Szacuje się, że na SLE cierpi 5 mln osób na całym świecie. Toczeń rumieniowaty układowy występuje 6–10 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Zazwyczaj choroba dotyka kobiety w wieku między 16. a 55. rokiem życia.
Toczeń wiąże się z szerokim wachlarzem symptomów, które często z sobą współistnieją. Objawy te są początkowo mało specyficzne i mogą ograniczać się do jednego układu lub narządu. Do najczęstszych należą: zmęczenie, stany podgorączkowe, utrata apetytu, spadek wagi ciała, bóle mięśni, zapalenie stawów, owrzodzenia jamy ustnej i nosa, wysypka na twarzy w kształcie motyla, nadwrażliwość na światło słoneczne, zapalenie opłucnej i zapalenie osierdzia.
W diagnostyce tocznia oznacza się przeciwciała przeciwjądrowe (ANA) metodą immunofluorescencji pośredniej (IIFT). Ich obecność stwierdza się u ponad 90% chorych na SLE, dlatego mają one kluczowe znaczenie diagnostyczne. Szczególną wartość ma wykrycie przeciwciał anty-dsDNA i anty-Sm, które są nie tylko przeciwciałami markerowymi, ale również mają znaczenie rokownicze i mogą być stosowane do monitorowania przebiegu tocznia. Poza tym w kryteria rozpoznania choroby włączone są również przeciwciała antyfosfolipidowe. W przebiegu choroby mogą występować inne autoprzeciwciała, w tym anty-nukleosomy, anty-histony, anty-rybosomalne białko P oraz anty-PCNA.
Toczeń polekowy to zespół podobnych do SLE objawów klinicznych, powodowanych przez niektóre leki. Choroba ta jest rzadka i występuje z równą częstotliwością u kobiet i u mężczyzn. Lekiem, który najczęściej wywołuje toczeń polekowy, jest prokainamid.
Dla tocznia polekowego charakterystyczne są przeciwciała przeciwko histonom (95% przypadków). Anty-histony stanowią często jedyny marker choroby. W przebiegu tocznia polekowego można oznaczyć przeciwciała przeciwko ssDNA.
SLE nie wpływa na płodność kobiety, ale może stanowić zagrożenie dla przebiegu ciąży, a także dla zdrowia matki i dziecka. Obecność określonych przeciwciał u matki (anty-Ro i anty-La) może wywołać toczeń rumieniowaty u noworodka. Ryzyko poronienia w grupie chorych na SLE kobiet wynosi 38%, urodzenia martwego płodu – 2%, wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrastania – 10%, stanu przedrzucawkowego – 13%. Ciąża może nasilić aktywność SLE, choć rzuty są zwykle łagodniejsze. Sugeruje się, aby chore kobiety decydowały się na zajście w ciążę w okresie remisji choroby. Zarówno w okresie ciąży, jak i w czasie karmienia piersią (jeśli nie ma przeciwwskazań ze strony dziecka) należy stosować odpowiednio dobrane leczenie farmakologiczne.
W leczeniu chorób, które wpływają na stawy i mięśnie, w tym także SLE, specjalizuje się lekarz reumatolog. Zaproponuje on właściwe postępowanie diagnostyczne oraz leczenie farmakologiczne.
Objawy psychiczne stanowią duży problem w diagnostyce SLE, ponieważ wciąż niewielu specjalistów zdaje sobie sprawę, że toczeń może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne, a nawet doprowadzić do upośledzenia umysłowego. Na określenie tocznia przebiegającego z objawami psychicznymi stosuje się nazwę „toczeń neuropsychiatryczny” (NPSLE). Problemy neuropsychiatryczne obejmują m.in. zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe, problemy z koncentracją i rozumowaniem, a nawet psychozy czy splątanie. W przypadku NPSLE ważna jest odpowiednia diagnostyka różnicowa i indywidualnie dobrana terapia lecznicza.
Literatura:
Dodaj komentarz